Παρατήρηση σε Μουσική - Φθινόπωρο, Νοέμβριος 2017 - Βόλος

Για το φετινό φθινόπωρο του έτους 2017, παρατηρήσαμε από το Βόλο του νομού Μαγνησίας, μια άποψη της δογματικής διδακτορικής του ιστορικού έτους 2012 στα πλαίσια του μουσικού φεστιβάλ με τίτλο "Αιχμές" σε χώρους του Δήμου Βόλου, κυρίως στο Δημοτικό Ωδείο της πόλης. Να σημειωθεί ότι η μουσική που περιγράφει το φεστιβάλ αφορά τα πειραματικά είδη και ήταν μια επιμέλεια του ιστορικού ερευνητή της μουσικής, Κωστή Δρυγιανάκη και του νεότερου διευθυντή του ωδείου, Ανδρέα Μιμαίου και έλαβε χώρα κατά τους φθινοπωρινούς μήνες του έτους. Στη δική μας παρατήρηση, θα γίνει αναφορά σε δύο από τις συνολικά πέντε εκδηλώσεις του μικρού αυτού φεστιβάλ, συγκεκριμένα της πρώτης εκδήλωσης με ομιλίες και συναυλία των Στράτου Μπιχάκη, Χρίστου Χονδρόπουλου, Sebastien Marteau και η τελευταία εκδήλωση της διοργάνωσης, αυτήν των Μάριου Τσάγκαρη και του Λευτέρη Παπαδημητρίου, και οι δύο στον ισόγειο χώρο συναυλιών του ωδείου.

Ξεκινώντας σε μια καταγραφή με τις ικανότητες που επιτρέπει η δογματική διδακτορική, θεωρούμε ότι η ανάγνωση των τριών μουσικών είναι ενδεικτικά η πρώτη εμφάνιση τους μπροστά στο Θεολογικό της Ελλάδας, μάλιστα σε έδαφος Βόρειας Ελλάδας, από αυτό του Βόλου, και γενικά θεωρείται από τις πρώτες συμπράξεις του δημοσίως, με όλη τη μεταξύ τους διεργασία σε πρόβες και συζητήσεις. Να σχολιάσουμε ότι επιλέξανε να εμφανιστούνε δημοσίως σε μια περίοδο που έχει προηγηθεί μια πολύ σημαντική δογματική διδακτορική στον τομέα της Μουσικής και της Τέχνης από την Αθήνα από το Θεολογικό του Βόλου, την υπογράφουσα αυτής της κριτικής. Να σχολιαστεί ότι επιτυχώς δοκιμάσανε τη δημόσια εμφάνιση τους σε μια εποχή που δεν έχει ανακοινωθεί κάτι επίσημα και τυπικά για την πλευρά της πολιτικής του τόπου από το Υπουργείο Πολιτισμού στην Αθήνα, ο Δήμος δέχεται τις ενέργειες όποιες κι αν είναι, στα πλαίσια πολιτικής δικής του. Να σχολιαστεί ότι το φεστιβάλ φιλοξενείται από τον Δήμο του Βόλου, άρα είναι κι αυτό κάτι επιτυχές για την εποχή, δείχνει προσέγγιση και διάθεση για κάλυψη των όσων προοδεύουν στη Μουσική εσωτερικά στην Ελλάδα.

Η λογική του Στράτου Μπιχάκη στις δύο πρώτες φωτογραφίες φέρνει στο Βόλο έναν εξοπλισμό που αποτελείται από τέσσερα μέρη, σύμφωνα με μια ακριβή παρατήρηση και σχόλιο του μουσικού στη συζήτηση που έγινε, μπορεί να υπήρχαν επιπλέον μέρη τα οποία δεν βρέθηκαν στην αντίληψη της διδακτορικής, η οποία είναι ιδιαιτέρως ιστορική αλλά σε αρχικό στάδιο για την καταγραφή της ιστορίας των μουσικών και των ιδιωμάτων τους. Η θέση του στο χώρο της συναυλίας στα αριστερά.

Η λογική του Χρίστου Χονδρόπουλου φέρνει στο Βόλο ένα από τα γνωστά σετ ντράμς και διάφορα μέρη πολυχρηστικά, για πολλές χρήσεις με ιστορικά ιδιώματα της καταγωγής του στην ελληνική Ήπειρο, την Ηγουμενίτσα, συγκεκριμένα. Τα μέρη αυτά του δίνουν ιδιότητες με πολυχρηστική σημασία στο έδαφος που επιλέγει να παρουσιάσει τη μουσική του. Η θέση του στο χώρο της συναυλίας στο κέντρο.

Οι εξοπλισμοί δημιουργούν ιδίωμα, ιδέα ατομικού ενδιαφέροντος, μια "ατομική έκθεση", όπως λέμε και στα εικαστικά, εκφράζουν εικαστικότητα δηλαδή, υπάρχει πολιτισμικό παραδοσιακό ενδιαφέρον. Τα σχόλια τους καθοδηγούνται από μια σκέψη με πολιτική, με διερεύνηση πάνω στην ιστορία της μουσικής στον πλανήτη, στα κινήματα, στις πηγές, στις αρχές, στα σχήματα, στα λόγια, στις έννοιες.

Η λογική του Sebastien Marteau φέρνει στον Βόλο μια σειρά από χειροποίητα και τεχνικά μέρη πενυστών, τα οποία συνδέονται με τους νόμους της υδραυλικής μηχανικής και φάνηκε ότι χρησιμοποιήθηκαν επιτυχώς από τον ίδιο, με μια διερευνητική επί τόπου διάθεση. Η θέση του στο χώρο της συναυλίας στα δεξιά. Τον βοηθούσε ένα τραπέζι για όλη αυτή τη "μηχανική" ιδιαίτερη διάθεση να ακουστεί η μουσική του από τον ίδιο, πολύ σημαντικό. Συνολικά, η μουσική του επικοινωνούσε με τη μουσική που παράγει ο ίδιος ο Χονδρόπουλος, έχουμε δηλαδή πνευστά με κρουστά, ένα είδος "percussion" ή "fiction".

Στη φωτογραφία μπορούμε να δούμε τον Μπιχάκη μαζί με τον Χονδρόπουλο κατά την προετοιμασία τους, είναι χαρακτηριστική η παρουσία τους για τις δύο αυτές δεκαετίες στην Αθήνα, προέρχονται από τη σύγχρονη πολιτική της Αθήνας, ερχόμενη στην πολιτική Βόλου. Η διάθεση του ενός προς τον άλλον θετική, σχολιαστική, για τη δημιουργία μιας βάσης. Παρατηρήθηκαν ορισμένα σχόλια από όλους, αναφέρθηκαν διαθέσεις και έννοιες, λείπει η ιδέα ότι ζούνε και παίζουν σε μια εποχή, όχι με τους πολιτικούς της κανόνες, αλλά να νιώθουν τη φαντασίωση των όσων παίζουν, να διαδέχονται τους χρόνους.

Μια πολύ σημαντική φωτογραφία αρχείου, με τον Κωστή Δρυγιανάκη να φαίνεται στα αριστερά και τον Μπιχάκη στα δεξιά στα πλαίσια της συζήτησης που προηγήθηκε της συναυλίας. Είναι χαρακτηριστικές οι ηχητικές φόρμες και τα "εμβαδά", οι επιφάνειες που προσαρμόζει ο Μπιχάκης στη λογική των τριών που αυτοσχεδιάζουν. Λειτουργούν σαν ένα είδους υποστρώματος για τον ήχο των άλλων δύο, οι τρεις τους είναι σαν κολάζ ο καθένας κι όλοι μαζί ένα ενιαίο σύνολο σχεδιαστικού ήχου. Δημιουργήθηκε ένα είδος θορύβου, υπήρχαν αιχμές μεταξύ τους, τα πνευστά στα κρουστά κι αυτά τα δύο στα ηλεκτρονικά, αυτοσχεδιάσανε σε μια επιδίωξη πρωτοπορίας. Η πρωτοπορία του Marteau μας φέρνει σε επαφή με το υγρό στοιχείο, βλέπεις υδραυλικούς σωλήνες σαν πνευστό στη μουσική, αξιοσημείωτο. Υπάρχει μια παραδοσιακή, παραστατική, ψηφιοποιούμενη αναλογικά αρμονία με τις κόκκινες μπακέτες του Χρίστου, κάτι άλλο στον χώρο.  Μεταφέρεται μια εικονική παράσταση, που θα μπορούσε να είναι μέρος της μουσικής του Θεολογικού. Η κινήση του με τις κόκκινες μπακέτες είναι σα να θέλει να επισφραγήσει κάτι, να αποδείξει μέσα από έννοιες πρωτοπορίας. Το σετ του σε αυτό το απόσπασμα φάνηκε πιο ιστορικό, πιο πρωτόγονο, κοντά σε παράδοση, στο έδαφος.

Αποτελέσανε έναν αυτοσχεδιασμό σύγχρονης μορφής, με αιχμηρό ύφος ο ένας στον άλλον, είχε μια κλίμακα από ισχυρό σε ήπιο βαθμό. Σε σχέση με τις εκδηλώσεις της Αθήνας, όπου παρευρέθηκα στα πλαίσια της δογματικής διδακτορικής και των σπουδών Τοπογραφίας, ήταν πιο πλούσιο το περιεχόμενο, υπήρχε καλή διάθεση, ο Χονδρόπουλος φάνηκε πιο ομιλητικός, ήθελε να περιγράψει τις πηγές του. Το χαρακτηριστικό στην παρουσία τους στις 14 Οκτώβρη του 2017 στο Βόλο παρατηρούμε, λοιπόν, ότι είναι μια άποψη στον εξοπλισμό του καθενός, όπου βλέπουμε μια ιδανική ατομική συνθήκη, να αντιστοιχεί στον κάθε μουσικό. Συνοδευτικά, ο Μπιχάκης με ένα σύστημα ηλεκτρονικής, σαν "κολάζ" με ψηφιακά μικροκατασκευές modular, τα παραδοσιακά κρουστά του Χονδρόπουλου, το σύνολο από τα κουδούνια και τα πιατίνια, τον Παραδοσιακό εξοπλισμό, το ίδιο και πιο χαρακτηριστικός ο Marteau με συνενώσεις απο χαλκοσωλήνες διαφόρων μεγεθών, υδραυλικό εξοπλισμό. Είδαμε, δηλαδή τρεις μουσικούς χαρακτηριστικούς στα πειραματικά τους είδη. Στη σχέση σύνδεσης με το παλιό Θεολογικό, οι εξοπλισμοί είναι κάπως "ειρωνικοί" στο στυλ τους, ως ζητούμενο στον αυτοσχεδιασμό εδώ. Γι αυτό επέρχεται και το στοιχείο του Στίκουλου που χρησιμοποίησε κι ο Δρυγιανάκης στη μουσική του, τη δογματική των χρόνων.

Ερώτημα: Μπορούν οι "Αιχμές" να λειτουργήσουν με μια έννοια δογματική, δηλαδή ιστορικά στη σημασία αυτής της μουσικής, στα έτη του Παλιού Θεολογικού, ειδικά; Τι σημαίνει να υπάρχει αυτό το στοιχείο δομής από πλευράς Δήμου; Δείχνει ότι πάνε καλύτερες οι συνθήκες;

Στην επόμενη εκδήλωση του φεστιβάλ μέσα στην παρατήρηση του φθινοπώρου για το έτος 2017, θα σχολιάσουμε την εκδήλωση των Unsample, ως Μάριου Τσάγκαρη και Λευτέρη Παπαδημητρίου απόπειρα στα πειραματικά είδη της μουσικής στην Ελλάδα, μέσα από τις ικανότητες/ μελέτες της δογματικής/διδακτορικής του έτους 2012. Στον χώρο εδώ υπάρχουν δύο γραφεία στο βάθρο της αίθουσας με συσκευές laptop, μείκτες, ηλεκτρονικά είδη, μια οθόνη προβολής για οπτική κάλυψη. Θα παρατηρήσουμε την εικαστική τους ιδέα, αν και πώς μεταφέρεται κάτι. Οι ήχοι προσφέρανε μια λογική εικαστικότητας, κάτι κινηματογραφικό, το βίντεο κάτι συγχρονισμένο με ταχύτητα χαρακτηριστικά συμβατή με τον ήχο. Ο Παπαδημητρίου Βολιώτης στην καταγωγή, στα δεξιά του ντουέτου κι ο Τσάγκαρης ερχόμενος από Αθήνα, στα αριστερά. Η προβολή βίντεο ξεκίνησε ταυτόχρονα με τη διάδοση του ήχουν στον χώρο, οι εναλλαγές συνεχείς, το αποτέλεσμα μια αδιάκοπη μίξη, κάτι σαν sample μουσικό με διαφόρους ήχους. Η οπτικοακουστική αυτή συναυλία κράτησε περίπου μία με μιάμισι ώρα το κοινό στο ωδείο της πόλης, μικρό σε αριθμό.  Οι μουσικοί ιδιαιτέρως συγκεντρωμένοι στις οθόνες τους καθ' όλη τη διάρκεια της συναυλίας, στο ύφος τους φαινόταν μια εμπειρία στη μουσική. Ο ρουχισμός τους απλός, τα πρόσωπα τους φωτίζονταν από την οθόνη, άλλη μια παρατήρηση στη φωτογραφία των δύο αυτών δεκαετιών, στις αρχές του 21ου αιώνα. Αναφέρθηκε η έννοια "ηχητικά σήματα", χαρακτήρισαν οι ίδιοι ως "post" το εγχείρημα, μια επιτηδευμένη κάπως αναφορά του Τσάγκαρη στη συζήτηση που ακολούθησε, ίσως έψαχνε για χαρακτηρισμό. Αναφέρθηκε η έννοια "κριτικής της πληροφορίας" για την εποχή, για την επίδραση του Ίντερνετ στον πλανήτη, τις εικόνες που αποσπά ο νους καθημερινά, αναφέρθηκε η λέξη "σύμβολα" για την οπτική διάσταση του θέματος.

Ο Κωστής Δρυγιανάκης, όπως φαίνεται εδώ να παρατηρεί το σύνολο, ανέφερε τους Cage, Marinetti, Merzbow, μια αναφορά στον θόρυβο που ακούσαμε από το σετ των Unsample. Η συναυλία ήταν ένα ηχητικό κράμα, πολλές μεταβάσεις ηχητικές. Σκηνικά, χωροταξικά στην ιδέα της παρουσίας μπορεί, αρχικά, να γίνει μια κριτική στη γραμμή της διδακτορικής και της έρευνας του ιστολογίου, με την επιφόρτιση που προκάλεσαν οι πολλαπλές οπτικές εικόνες τους, σε τέτοιο βαθμό επιτυχίας, που λαμβάνει ιδιότητες στην κριτική/θεωρία εκ νέου, τόσο στην πράξη, όσο και χωροχρονικά από διάφορα πλαίσια. Σημαντική και η αρχιτεκτονική εσωτερικά της αίθουσας και αυτήν στο ισόγειο και στους ορόφους του ωδείου, αγκαλιάζει το εσωτερικό.

Τα επίπεδα κριτικής της δογματικής διδακτορικής του 2012 επιτρέπουν κριτική μέσα από τον ιστορικό σήμερα Δρυγιανάκη και τους τέσσερεις μουσικούς της επιλογής που έγινε κατά το 2010-2012, δηλαδή τους Αλεξανδρόπουλο, Χονδρόπουλο, Σίνο, Κυριαζόπουλο στην Αθήνα, στα πλαίσια του Θεολογικού στην Τοπογραφία. Το ντουέτο εδώ αποκτά άλλη σημασία από τα κριτικά τους πλαίσια, συνθέτουν μια νέα ιστορία, τα πρόσωπα τους ήδη το μαρτυρούν. Μπορεί, επίσης, να αποτελεί επίπεδο κριτικής η πόλη του Βόλου, με τον Παγασητικό κόλπο. Θα μπορούσα να δω την Τοπογραφία ως ένα έδαφος εσωτερικά στην Ελλάδα και να φέρω στους Unsample την Ήπειρο του Χονδρόπουλου, στη μουσική τους, στο Βόλο. Επαυξάνεται η σημασία τους. Μπορώ να θεωρήσω το φεστιβάλ μια συνέχεια στον χώρο, στον χρόνο και να υποθέσω ότι οι λογικές των συναυλιών του φεστιβάλ αποτελούν μια συνέχεια κι ότι πηγάζουν μεταξύ τους το ένα από το άλλο, εξάγεται η συναυλία της 11/11 από τις 14/10, μια ιδέα ταύτισης. Βασίζουμε αυτήν την ενέργεια αρχικά σε μια εικαστικότητα, σε μια ιδέα ιστορίας τέχνης. Περιπλέκονται τα ιδιώματα σε μια κριτική. Το ίδιο με τη μεταφορά εδάφους ως βάση στην κριτική για μια ιδέα πολιτισμού, εντέλει, δηλαδή θεωρούμε ότι έχουμε εσωτερική γεωπολιτική στο θέμα.

Ερώτημα: Τι σημαίνει το έδαφος να αποτελεί βάση για την κριτική; Έχει ξαναγίνει κάτι τέτοιο;

Θεωρούμε καταρχάς, την ίδια την ελληνική ιστορία να κρίνει, οι παραδόσεις που εκπροσωπούν την ελληνική ιστορία, την απήχηση που είχε και το πως καθιερώθηκε η σύγχρονη τέχνη μέσα από αυτά. Φέρνουμε, για παράδειγμα, δογματικά στην Αθήνα και θεωρούμε επί της πραγματικότητας και βάσει του ανθρώπινου στοιχείου και ύπαρξης, η Αθήνα φέρει στοιχεία κριτικής, τη φέρνω δηλαδή στο Βόλο για να δω τους Unsample. Το πληκτρολόγιο του Τσάγκαρη, μάλιστα, μαρτυρά μια χρήση στη δογματική διδακτορική του 2012, θυμίζει, στούντιο τηλεοπτικών εκπομπών με έγχρωμα πλήκτρα εντολών. Θεωρούμε ότι κλείνουν προς μια πολιτική δογματική ερευνητική Μητσοτάκη στο Θεολογικό επίπεδο. Ο Κωστής Δρυγιανάκης είναι σαν τον συνθέτη στο φεστιβάλ, διευθύνει μαεστρικά ανάμεσα στις συναυλίες και στις ομιλίες, συνθέτει τη διάδοση των μουσικών και της μουσικής τους.

Δική σας,

Ελευθερία Στίκουλου - Ritsa Blue