12.4.18

Παρατήρηση στη δημόσια Γλυπτική του Βόλου, Άγαλμα Ηρώων - Άνοιξη, Απρίλιος 2018

Έτος 2018_Άγαλμα Ηρώων Παραλιακό Μέτωπο Βόλου ( Αρχείο Ελ. Στίκουλου )


Έτος 1941_Θεσσαλία: Μετέωρα ( Αρχείο ΔΗΚΙ )

Για σήμερα λοιπόν, που είναι μια από τις πιο ιδιαίτερες ημέρες των ιστορικών σκέψεων μας σε αυτό το ιστολόγιο (blog) αφιερωμένο στην ιστορία της τέχνης, θα σκεφτούμε το θεωρητικό εικαστικό λεκτικό δρώμενο της εποχής μας μέσα από δύο φωτογραφίες - εικόνες, η μία σύγχρονη του έτους 2018 κι έγχρωμη από το προσωπικό αρχείο της συγγραφής και η άλλη κλασσικά όμορφα ασπρόμαυρη του έτους 1941 από το αρχείο του Δημοτικού Κέντρου Ιστορίας και Τεκμηρίωσης, τοποθετημένες αρχειακά σήμερα και οι δύο στην περιοχή του Βόλου. Μετά το χθεσινό και πρόσφατο εννοώντας δρώμενο, θεωρούμε στη σημερινή επόμενη διάθεση της κριτικής ότι το άγαλμα Ηρώων στην παραλία της πόλης δείχνει έναν όγκο και ένα μεγαλύτερο μέγεθος στην εντύπωση του, δείχνει μια διάπλαση έτσι όπως απεικονίζεται στη φωτογραφία το πάνω μέρος της γυναικείας φιγούρας που υποδηλώνει την τιμή και την ανδρεία στον πόλεμο. Να πούμε σε αυτό το σημείο της γραφής, ότι οι δύο τελευταίες αναφορές της κριτικής όπου διακρίναμε χαρακτικής αισθητικής στοιχεία όπως πνεύμονες ιατρικής βιολογίας ή πράσινα φύλλα στη θέση της πρώτης αναφοράς εδώ συνεχίζουν να υπάρχουν και σήμερα στο εσωτερικό του αγάλματος ως οπτικής ψευδαίσθηση, ψάχνοντας την ιστορία της τέχνης. Δίνεται μια έμφαση στη σκιά ειδικά στην αριστερή πλευρά της γλυπτικής σύνθεσης κάτω από το ευθύγραμμο οριζόντιο, σχεδόν λοξό τμήμα όπου ο γλύπτης χαράζει τα μαλλιά της κεφαλής της γυναίκας που απεικονίζεται. Οι γραμμές του έχουν ομαλοποιηθεί, έχουν γλυκάνει μπορούμε να πούμε. Μια αίσθηση σκληρότερου υλικού διαπερνά το πάνω μέρος της αριστερής γωνίας που σχηματίζει το χέρι της μορφής του αγάλματος με το κύριο σώμα του. Κάτι διακρίνεται εκεί. Υπάρχει μια επιπεδότητα σε όλη την έκταση και το εμβαδόν της φιγούρας αυτής. Μια επιπεδότητα που έρχεται μπροστά στην εικόνα όταν είσαι αφηρημένος στην οπτική του αίσθηση. Μια πλακάτη επιπεδότητα χαρακτηρίζει σήμερα την κριτική εδώ στο δρώμενο. Συνεχίζοντας και ολοκληρώνοντας, το τρίο που μας απασχόλησε στην κριτική σε σχέση με τις πολιτικές γραμμές της πολιτικής στη Μαγνησία και στην Ελλάδα, να υπενθυμίσουμε ότι αφορά τη Βόρεια Ελλάδα, τη βορειοελλαδίτικη, το Σιδηρόκαστρο Σερρών. Μας απασχολεί η δογματική έννοια σε όλα κι όπως φαίνεται υπάρχουν ιδιότητες αισθητικές με επιμέρους πολιτικές, όπως η αιχμηρότητα, για παράδειγμα στην έννοια της βορειοελλαδίτικης σε σχέση με τη Βόρεια Ελλάδα. Θα θεωρήσουμε, λοιπόν, ότι η Βόρεια Ελλάδα υπάρχει στην τοπογραφία της τοποθεσίας, στην τοπιογραφία της εικόνας εδώ, η οποία απεικονίζει λεπτεπίλεπτα τα όρη Μετέωρα στην Καλαμπάκα, μια πλευρά, μια όψη στο σύμπλεγμα αυτό το θρησκευτικό και ιερό της Θεσσαλίας. Υπάρχει κάτι στην αισθητική της τοπογραφίας του σημείου που θέλει τη δεξιά κάτω πεδιάδα να ανασηκώνει το σύμπλεγμα, να του δίνει όγκο, έμφαση. Παρουσιάζει μια χάρη η πλευρά του συμπλέγματος στη φωτογραφία και τονίζει την εντύπωση Βόρεια Ελλάδα. Υπάρχει μια ιστορικότητα στη φωτογραφία αυτή του 1941. Η βορειοελλαδίτικη, ίσως υπάρχει στην εντύπωση του καιρού στη φωτογραφία, στη βάση σαν ζωγραφική που σχηματίζουν τα δέντρα στη σειρά της περιοχής, έχουν μια κίνηση που τα παίρνει ο άνεμος. Κάτι υπάρχει στη συννεφιά και στα ελάχιστα σύννεφα αν υπάρχουν εδώ. Στις ιδιότητες της εικόνας υπάρχει ένας κορεσμός, μια αντίθεση στο γκρίζο αυτό ασπρόμαυρο, οι φωτοσκιάσεις του ουρανού πάνω στα ιερά βράχια. Η πολιτική Σιδηρόκαστρο Σερρών υπάρχει στην ιδέα της ιερότητας των βράχων κυρίως, στα ψηλά όρη, στις κορυφές εκεί όπου στεγάζουν το απόρθητο έδαφος τους οι μονές και οι εκκλησιές του ιστορικού σημείου. Κάτι μας κάνει να βλέπουμε αφηρημένα ούτως ή άλλως, η ιδέα του ιστολογίου είναι αυτή άλλωστε, και ο νους μας πάει στον Δρομέα του Βαρώτσου στην οδό Βασιλίσσης Σοφίας στην Αθήνα απέναντι από την Εθνική Πινακοθήκη και το ξενοδοχείο Hilton. Κάποια βράχια φαίνονται λαξευμένα αιχμηρά γι αυτόν τον σκοπό, είναι σα να βλέπεις σύγχρονη τέχνη στο ίδιο το έδαφος του όρους Μετέωρα, στις άκρες του. Ίσως είναι η ιερότητα του μέρους, της τοποθεσίας και της ιστορικής του καταγωγής που εμβαθύνει και σχετίζεται με το ιερό Σιδηρόκαστρο Σερρών.

Υπάρχει μια αραχνούφαντη λεπτοδουλειά στην ιδέα της φωτογραφίας μας που μας συγκινεί. 

Δική σας,

Ελευθερία Στίκουλου - Ritsa Blue


No comments: